Cumhurbaşkanlığı Sistemi, 9 yıl önce bir gece yarısı yayınladığı KHK ile rektör atama yetkisini üniversiteler ve YÖK’ten alıp, tek adama verdi. Demokrasinin temeli oy kullanma haklarını akademisyenler, bu kararla kaybetti. AKP, devlet üniversitelerine istediği ismi rektör atamak için anayasanın 91. maddesini kullandı. Anayasa Mahkemesi’ndeki dava 8 yıl sürdü. Mahkeme 12 ay sonra yürürlüğe girmesi şartıyla 482 sayfalık kararını geçen yıl açıkladı. Kararda özetle, “Ey Tayyip Erdoğan! Anayasanın 91. maddesine göre ‘Savaş hali ilanı ve silahlı kuvvet kullanılmasına izin verme’ durumu yok. Rektörleri atayamaz, Üniversiteler Arası Kurul’un (ÜAK) 21 üyesinden 7’sini seçemezsin” dendi.
SEN SEÇEMEZSİN
Anayasa Mahkemesi; rektörlerin, tek kişinin inisiyatif ve imzasıyla ‘savaş hali’ gibi bir madde ardına sığınılarak atanmasını reddetti. Mahkeme, 33 yıl önce olduğu gibi üniversitelerde sandık kurulup, profesör ve doçentlerin oy kullanarak rektörünü seçmesi ve teamüller gereği de YÖK’ün kendisine sunulan 6 ismi, 3’e indirerek cumhurbaşkanlığı makamına sunması ve içlerinden en çok oy alanın atanmasına salık verdi. Mahkeme, tek imzayla rektör atanmasına son verecek bu kararın 12 ay sonra yürürlüğe girmesine hükmetti. Sürenin 10 ayı dolarken, kaldı 2 ay! 4 Haziran 2025’ten sonra cumhurbaşkanı artık canı kimi isterse onu rektör atayamaz.
KÜRESEL UTANÇ
Avrupa Üniversiteler Birliği (EUA) üyesi ülkeler içinde, rektörleri tek imzayla atayan tek ülke Türkiye! Ülkemiz adına küresel bir utanca dönüşen bu sürece yüksek mahkeme ‘Dur’ dedi. Türk akademisinin prangalarından kurtulması için 131 devlet üniversitesinde bundan sonra rektör seçimi için demokrasinin sembolü, sandıkların kurulması gerekiyor. Anayasa Mahkemesi’nin bu tarihi kararının hükümsüz kılınmaması için Türk milletini Meclis’te temsil eden iktidar ve muhalefet mensubu tüm milletvekilleri vicdanlarının sesiyle harekete geçip, 2547 sayılı YÖK Kanunu için ivedilikle demokratik bir yasa teklifi hazırlayıp, Meclis’ten geçirmelidir. Geçmezse ne olur?
HASBİ TEMBELER
Üniversitelere tam 9 yıldır tek adam imzasıyla atanan rektörlerin karnesi bu konuda önemli veriler içeriyor. Türkiye Üniversite Araştırmaları Laboratuvarı (ÜniAr), atıf ve yayın sayılarını Web of Science ve H-indeks verileriyle raporladı. AKP’nin bu 9 yılda atadığı rektörlerin durumu vahim çıktı. “Profesör” ünvanlı 68 rektörün uluslararası hiç makalesi yok. 72 rektör ilaç için bir tane bile bilimsel yayın yapmadı. Gölge rektörün, olmayan yayını doğal olarak atıf alamazdı. Makalesi 1-2 atıf alan 7 rektör ve en fazla 10 atıf alan 6 rektör de eklendiğinde, bilime teğet geçen rektör sayısı 81’e çıktı. Amerikalı Mort Walker’ın çizdiği efsane Hasbi Tembeler karakterini hatırlatan biatçı rektörler, harbiden tembelmiş!
BAŞKANINI ATADI
Vakıf üniversitesi patronları, akademik yetersizliği tescilli bu profesörleri bırakın ‘rektör’ koltuğuna oturtmayı, 20 kişilik amfide ders verdirmez, ders! Devlet üniversitelerine rektörler, AKP’ye bağlılık kriteriyle atandı. Onlardan bir üniversite var ki, içler acısı! Osmanlıcılıkla övünen iktidar, 8 lisan bilen Fatih Sultan Mehmet’in 572 yıl önce kurduğu ilk yükseköğretim kurumu İstanbul Üniversitesi’ne (İÜ) geçen yıl İÜ Tıp Fakültesi mezunu Prof. Dr. Osman Bülent Zülfikar’ı rektör atadı. 357 bilimsel yayını, 1548 atıf alan Zülfikar’a kimse ‘yetersiz’ diyemez. Bir ayrıntı var ki; Zülfikar, 1994-1997 yılları arasında İBB Başkanlığı yapan Erdoğan’ın, İBB Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı’ydı. Rektör atanmasında 31 yıllık dostluk etkili mi? Fikrimce, etkili!
KOLTUKLAR SALLANIYOR
İÜ’de son rektörlük seçimi 10 yıl önceydi. 2 bin 595 akademisyen oy kullandı. Oyların 1202’sini alan Prof. Dr. M. Raşit Tükel, sandıktan birinci çıktı. İÜ Tıp mezunu Tükel, bilimsel özgürlük ve akademik özerkliği savundu. 143 bilimsel yayını 1201 atıf aldı. Fikirleri iktidara uymuyordu. Onun yerine 71 bilimsel yayını sadece 18 atıf alan Mahmut Ak atandı. ‘Omurga’ anlamına gelen hakkaniyet ve doğruluk sembolü Hz. Ali’nin kılıcı Zülfikar’dan adını alan İÜ’nün son rektörü Zülfikar mı? Ekrem İmamoğlu ile birlikte YÖK’ün diplomalarını iptal ettiği 28 kişinin verilerini, mahkeme kararını beklemeden, İÜ veritabanından sildirmekle meşgul. Çoğu, İÜ öğrencisi tutuklu 301 üniversiteli genç için tek kelime etmedi, edemez! Anayasa Mahkemesi’nin, “Kalk koltuktan, ataman usulsüz” kararı, 2 ay sonra yürürlüğe girecek. ‘Savaş’ gerekçesi ardına sığınan AKP’nin, son 9 yılda atadığı 131 devlet üniversitesi rektörü, AYM kararıyla koltuktan kalkacak!
