Fransa’daki bir üniversitenin, Trump yönetiminin akademiye uyguladığı baskılardan etkilenen ABD’deki araştırmacılara çalışmaları için fon sağlayacağını söylemesinin ardından yaklaşık 300 akademisyen başvuru yaptı. Şimdi ülkede konuşulan gündem ise ‘akademik sığınma.’
Fransa’daki Aix-Marseille Üniversitesi’nde bu yılın başlarında ABD Başkanı Donald Trump’ın eğitim kurumlarını hedef alan fonları dondurma, kesme ve üniversiteleri kontrolü altına alma gibi kararlarına hızlı yanıt veren ilk yerlerden biri oldu.
Üniversite “Bilim için Güvenli Alan” başlıklı programıyla 20 araştırmacının çalışmalarına kendi tesislerinde üç yıl boyunca fon sağlamayı teklif ediyor. Bunu da bir çeşit “akademik sığınma” olarak yorumluyor.
KÖKLÜ ÜNİVERSİTE VE KURUMLARDAN DA BAŞVURULAR VAR
Üniversite dün yaptığı açıklamada sadece bir ayda 298 kişinin programa başvuru yaptını, bunlardan 242’sinin uygun görüldüğünü belirtti. Başvuru yapanlar arasında Johns Hopkins Üniversitesi, NASA, Columbia, Yale ve Stanford gibi kurumlarda çalışan kişiler olduğu belirtildi.
Üniversitenin rektörü Eric Berton, Fransız gazetesi Libération’a yazısında çoğu başvurunun şifreli mesaj yöntemiyle gönderildiğini belirtti. Berton’a göre kendilerine anlatılan hikayeler “endişe verici ve bazen de ürkütücü” nitelikteydi.
Çoğu başvuranın beşeri bilimlerden biyolojiye ve çevreye kadar çeşitli alanlarda deneyimli kişiler olduğunu belirten üniversite uygun bulunan adayların 135’inin Amerikan, 45’inin ise çift vatandaş olduğunu ifade etti. 10’dan fazla Fransız vatandaşının da programa başvurduğunu söyleyen kurum, içlerinde Avrupalılar, Hintliler ve Brezilyalıların da olduğunu belirtti.
Üniversite seçim sürecinin önümüzdeki günlerde başlayacağını söyledi. Araştırmacıların haziranın başı itibariyle Fransa’ya gelmesi amaçlanıyor.
‘AKADEMİK SIĞINMA’ STATÜSÜ
Ülkenin eski Cumhurbaşkanı ve şu anda Sosyalist Parti’de milletvekili François Hollande da bu programa desteğini vererek dünyanın dört bir yanındaki bilim insanlarını sığınmacı olarak kabul etmeyi teklif etti.
Hollande’ın Libération’da kaleme aldığı yazıda “Tıpkı farklı görüşlerin ifade edilmesi gibi yenilik ve bilgi kaynağı olan çalışmaları da rejim propagandaları için risk haline geldi” dedi.
Akademisyenlerin de gazeteciler ve siyasi muhalifler gibi korunmaya ihtiyaç duyduğunu belirten Hollande ve Berton, “Mevcut sığınma mekanizması akademik çevreyi ve otoriter rejimlerdeki bilim insanlarının karşı karşıya olduğu tehlikeleri hesaba katmıyor. Bu yüzden mevcut duruma uygun acil bir çağrı yapıyoruz: ‘Akademik sığınma’ statüsü oluşturulmalı” diye yazdı.
Hollande bu sözlerini destekler biçimde pazartesi günü akademik özgürlük konusunda sorun yaşayan bilim insanlarına sığınma sağlamakla ilgili yasa tasarısını meclise sundu.