Esad’ın devrilmesinin ardından İsrail ordusunun Golan Tepeleri’nde BM kontrolündeki tampon bölgenin kontrolünü ele geçirmesi, istikrarsızlığın daha da artacağı endişelerine yol açtı. The Times’a göre İsrail, İran’a karşı üçüncü bir cephe açmaya çalışıyor
İsrail ordusu, Suriye ile İsrail arasındaki BM kontrolündeki tampon bölgeyi ele geçirdi ve Suriye’nin içlerine doğru ilerledi. Bu hamle ortak sınırda yıllardır süren sessizliği bozan bir girişimdi. Hafta sonu İsrail uçakları da kimyasal silah stokları ve füzeler de dahil olmak üzere İsrail’i riske atabilecek hükümet askeri varlıklarını ve silahlarını imha etmek üzere Suriye’yi hedef aldı. İsrail, İran’ın müttefiklerine karşı bir yılı aşkın süredir devam eden savaşta üçüncü bir cephenin açılmasına neden olabilecek bir ön hazırlık yapıyor gibi görünüyor.
Donmuş cephe yeniden alevlendi
Kuzey ve güneybatı sınırları boyunca Hamas ve Hizbullah’la zaten savaşıyorlardı ama şimdi Suriye sınırında bir zamanlar donmuş olan cephe, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın devrilmesi ve İsrail’e dost olmayan isyancı grupların yönetimi ele geçirmesiyle yeniden alevlendi.
Esad’ı deviren ve şu anda Suriye’nin büyük bir bölümünü fiilen kontrol eden isyancılar, eski bir El Kaide komutanı olan ve soyu şu anda İsrail kontrolündeki Golan Tepeleri’nden gelen Ebu Muhammed Colani tarafından yönetiliyor. Her ne kadar Colani cihatçılıkla arasına mesafe koymaya çalışsa da hedefleri konusunda kafalarda soru işaretleri bıraktı.
İstikrarsızlıktan faydalanmak mı istiyor?
İsrail’in Suriye’nin içine doğru ilerlemesi bu ülkenin istikrarsızlıktan faydalanmak isteyebileceği endişelerini arttırdı. BM tarafından korunan ve ayrılık bölgesi olarak bilinen tampon bölge, 1973 Ekim savaşından sonra İsrail ile Suriye arasında imzalanan ve beş yıl süren ateşkesin bir parçası olarak oluşturuldu. İsrail 1967’de Golan Tepelerini ele geçirdi ve 1981’de bölgenin büyük bir kısmını ilhak etti; bu hamle uluslararası alanda sadece ABD tarafından tanındı. BM şimdi İsrail’i Suriye ile 1974’te imzalanan ve İsrail güçlerinin tampon bölgenin İsrail tarafındaki Alfa Hattı’nın batısında, Suriye güçlerinin ise doğudaki Bravo Hattı’nın kendi taraflarında kalmasını öngören ayrılma anlaşmasını ihlal etmekle suçluyor.
İsrail’in ilerlemesi çöküşün önünü açıyor
Pazartesi günü İsrail, Birleşmiş Milletler Ayrılma Gözlem Gücü üssünün hafta sonu silahlı kişiler tarafından saldırıya uğradığı Bravo hattının ötesine geçtiğini kabul etti. İsrail’in Suriye’nin güneyine girmesi, Esad’ın düşüşüyle geride kalan güç boşluğundan kaynaklanabilecek olası bir çöküşün önünü açıyor. Ülke ordusu, sınırın ve eski rejim silahlarının düşmanın eline geçmesini önlemek için açıktan önlemler alarak bölgede istikrarı sağlamaya çalışıyor.
Bu hamleler Suriye topraklarına ilk geçiş olsa da İsrail’in tampon bölgeye ilk girişi değil. Geçtiğimiz ay İsrail ordusuna ait araçlar ve askerler bölgeye girmiş ve BM’nin ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğini söylediği hendekler kazmıştı. İsrail hendeklerin, Suriye’de üslenen İranlı milis grupların saldırılarına karşı ülkeyi koruma çabasının bir parçası olduğunu söyledi.
Geçen yılki 7 Ekim saldırılarından bu yana İsrail’in üzerinde kara ve hava saldırıları tehdidi var ve İran destekli gruplar tarafından ateşlenen insansız hava araçları ve füzeler sık sık düşürülüyor. İsrail ayrıca Suriye’yi Lübnan’daki İran destekli milis gücü Hizbullah’a silah aktaran bir “oksijen hattı” olmakla suçluyor ve bunun tersinin de olabileceğinden endişe ediyor. İsrail yıllardır Suriye’deki hedefleri vuruyor, ancak saldırıları genellikle üstlenmiyor. Son zamanlarda, Hizbullah’a giden ikmal hattını kesme ve silah sevkiyatı, personel ve mevziler de dahil olmak üzere İran’ın Suriye’deki çıkarlarını hedef almaya çalışıyor.
