Kırgızistan’ın güneyindeki Oş kentinin merkez meydanında bulunan ve Orta Asya’nın en yüksek Lenin heykeli olan 7,5 tonluk anıt, belediye kararıyla söküldü.
1975 yılında dikilen heykelin kaldırılması, ülkedeki Sovyet mirasına yönelik tutumun yeniden gündeme gelmesine neden oldu.
Sovyet Döneminin Kırgızistan’a Etkileri
Kırgızistan, 1926’da özerk bir yapı olarak, 1936’da ise Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak SSCB’ye katıldı.
Bu süreç, ülkenin ilk kez devlet statüsü kazanmasını sağladı.
Sovyet yönetimi, o dönemde ağırlıklı olarak göçebe bir yaşam süren Kırgız halkını yerleşik düzene geçirmek için toprak reformları uyguladı.
Eğitim alanında ise Lenin’in okuma yazma seferberliği politikası sayesinde, 1950’lere gelindiğinde ülkede okuryazarlık oranı büyük ölçüde artırıldı. Kırgız dili, Kiril alfabesiyle standartlaştırılarak edebiyat, müzik ve tiyatro alanlarında gelişme kaydedildi.
Sovyetler Birliği döneminde Kırgızistan’da tekstil, gıda ve madencilik sektörlerinde fabrikalar inşa edildi.
Altyapı yatırımları kapsamında yollar, demiryolları, Ala-Arça Hidroelektrik Santrali ve Büyük Çu Kanalı gibi projeler hayata geçirildi.
1920’lerde birkaç bin hektar olan ekilebilir arazi miktarı, 1980’lerde yüz binlerce hektara ulaştı.
Heykelin Kaldırılması ve Tepkiler
Lenin heykelinin kaldırılması, bazı çevrelerde Sovyet döneminin olumlu kazanımlarının görmezden gelindiği eleştirilerine yol açtı.
Eleştirmenler, bu kararın ülkenin tarihsel mirasına yönelik bir reddiye anlamı taşıdığını savunurken, yerel yönetim kararın kent dokusunu modernize etme amacıyla alındığını açıkladı.
Oş kentindeki bu gelişme, eski Sovyet ülkelerinde komünist sembollere yönelik tutumun halen hassas bir konu olduğunu gösteriyor.
Heykellerin kaldırılması, bir yandan ulusal kimlik inşası çabalarının parçası olarak görülürken, diğer yandan Sovyet döneminin karmaşık mirasını yeniden tartışmaya açıyor.
