Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın sosyal medya hesabından yapılan açıklamaya göre de görüşmede Türkiye ile ABD ikili ilişkileri, bölgesel ve küresel konular ele alındı.
ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya platformu üzerinden Pazartesi günü yaptığı açıklamada Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ‘çok iyi ve verimli’ bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini duyurdu.
Görüşmede, Rusya-Ukrayna savaşı, Suriye ve Gazze gibi kritik konuların ele alındığı belirtildi. Trump, Erdoğan’ın kendisini Türkiye’ye davet ettiği ve karşılıklı olarak Washington D.C.’de de bir araya gelme planlarının yapıldığını aktardı.
Trump önceki görev süresi boyunca Erdoğan ile ‘mükemmel’ bir ilişki kurduğunu vurgulayarak Rahip Andrew Brunson’ın serbest bırakılması sürecindeki işbirliğine dikkat çekti ve Rusya-Ukrayna savaşını “hemen” bitirme konusunda Erdoğan ile birlikte çalışma arzusunu dile getirdi.
ABD Başkanı’nın sosyal medya mesajı şöyle: ”Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya/Ukrayna savaşı, Suriye, Gazze ve daha pek çok konuyu içeren çok iyi ve verimli bir telefon görüşmesi gerçekleştirdim. Cumhurbaşkanı Erdoğan beni Türkiye’ye davet etti, aynı şekilde o da Washington, D.C.’ye gelecek. Başkanlık görevim süresince, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ilişkim mükemmeldi. Birçok konuda yakın işbirliği yaptık; bunlardan biri de hapsedilmiş olan Pastör Andrew Brunson’un, benim talebim üzerine derhal ABD’ye dönmesine yardımcı olmasıydı. Her neyse, Rusya ile Ukrayna arasındaki saçma ama ölümcül savaşın sona erdirilmesi için Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte çalışmayı dört gözle bekliyorum. HEMEN!”
İletişim Başkanlığı: Bölgesel konular ele alındı
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın sosyal medya hesabından yapılan açıklamaya göre de görüşmede Türkiye ile ABD ikili ilişkileri, bölgesel ve küresel konular ele alındı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görüşmede Türkiye’nin ABD ile başta savunma sanayii olmak üzere birçok alanda işbirliğini ilerletmek için adım atmaya devam edeceğini belirttiği aktarıldı. ABD Başkanı Trump’ın savaşların bitirilmesine ilişkin yaklaşımını desteklediğini dile getiren Erdoğan, İran ile yürütülen müzakere süreci ve Rusya-Ukrayna savaşının sonlandırılması için ortaya konan gayretleri takdirle karşıladıklarını belirtti.
‘Türkiye işbirliğine ve desteğe hazır’
İletişim Başkanlığı’na göre görüşmede Gazze’deki insani krizin vahim boyutlara ulaştığına dikkati çeken Erdoğan, Gazze’ye insani yardımların kesintisiz ulaştırılması ve bu trajik insani drama son verilmesi gerektiğini, ateşkesin tesisi ve kalıcı barışın sağlanması için Türkiye’nin işbirliği yapmaya ve her türlü desteğe hazır olduğunu vurguladı. Yine açıklamaya göre Türkiye’nin, Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması ve istikrarın sağlanması için gayret gösterdiğinin altını çizen Erdoğan, ABD’nin Suriye’ye yönelik yaptırımların hafifletilmesine yönelik çalışmalarının sürece katkı sağlayacağını, istikrarlı bir Suriye’nin hem bölge hem de dünya barışını destekleyeceğini belirtti.
Brunson olayı nedir?
Trump’ın bahsettiği Brunson krizi 2018 yazında yaşandı.
Amerikalı Evanjelik bir pastör olan Andrew Brunson, 23 yıldır Türkiye’de yaşıyor ve İzmir’de bir kilise yönetiyordu. 2016’da tutuklandı ve ‘FETÖ’ ile ‘PKK’ya destek verdiği, casusluk yaptığı suçlamalarıyla yargılandı. Türk makamları Brunson’un ev hapsinde kalmasına karar verince ABD yönetimi buna sert tepki gösterdi.
O dönemde de görevde olan ABD Başkanı Donald Trump, Brunson’un serbest bırakılmaması üzerine Türkiye’ye karşı ekonomik yaptırımlar uyguladı: Türk İçişleri ve Adalet Bakanlarına yaptırım kararı alındı, çelik ve alüminyum ithalatına vergi artırıldı. Bu gelişmeler Türk lirasının hızla değer kaybetmesine yol açtı ve ekonomik krizi tetikleyen etkenlerden biri oldu.
Brunson, 2018 Ekim’inde ev hapsindeyken görülen duruşmada mahkum edilip serbest bırakıldı ve aynı gün Türkiye’den ayrıldı. Trump bu gelişmeyi kendi kişisel başarısı olarak sundu.
Bu kriz, Trump-Erdoğan ilişkilerinin şekillenmesinde önemli bir dönemeçti.
Devamında başka diplomatik dosyaların da bu kişisel ilişki üzerinden yürütüldüğü yorumları yapıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump’ın çağrılarına ABD’de yaşayan Fethullah Gülen’i kastederek, “Sizde de bir tane papaz var. Ver papazı, al papazı,” yanıtını vermişti. Ancak yaptırımlar sonrası bu duruş bir anda değiştirildi.