Rusya, Türkiye’ye Akkuyu Nükleer Santrali için büyük para transferi yaptı. ABD, yaptırım ihlali nedeniyle müdahale etti ancak Türkiye’yi hedef almadı.
The Wall Street Journal (WSJ), Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının başladığı ilk aylarda, Türkiye’ye Akkuyu Nükleer Santrali için büyük miktarda para transferi yaptığını yazdı.
Ancak transferi ABD durdurdu. Habere göre, bu transferlerin büyük bir kısmı, ABD’nin en büyük iki bankası aracılığıyla gerçekleşti. ABD Adalet Bakanlığı, bu durumu fark etti ve Türkiye’yi doğrudan hedef almamayı tercih etti.
RUSYA VE TÜRKİYE ARASINDAKİ PARA TRANSFERLERİ
Rusya’nın Türkiye’ye gönderdiği ilk ödeme 5 milyar doları aşmıştı. Kısa süre içinde daha fazla ödeme yapılacağı bildirilmişti. Bu paraların Akkuyu Nükleer Santrali projesi için gönderildiği değerlendiriliyor. Projenin inşası ve finansmanı, Rusya’nın devlet atom şirketi Rosatom tarafından sağlanıyor.
ABD BANKALARININ İÇİNDE BULUNDUĞU PARA AKIŞI
WSJ’nin haberine göre, transferler, ABD bankaları JP Morgan Chase ve Citigroup aracılığıyla yapılmıştı. Bu durum, ABD Adalet Bakanlığı müfettişlerinin dikkatini çekti. Yaptıkları incelemelerde, Rusya’nın ve Türkiye’nin bu transferlerle ABD’nin yaptırımlarını delmeye çalıştığı tespit edildi.
RUSYA’NIN YAPTIRIMLARI DELME ÇABASI
Rusya Merkez Bankası, bu ödemeler aracılığıyla yaptırımların etrafından dolaşmayı amaçlıyordu. Moskova, ABD bankaları aracılığıyla Türkiye’ye milyarlarca dolar göndererek, Rus devlet girişimlerini finanse etti. Bu süreçte, Rusya Merkez Bankası Başkanı’nın önemli bir rolü olduğu belirtiliyor.
TÜRKİYE’NİN MALİ ÇIKARLARI
Türkiye, bu planın bir parçası olarak, Gazprombank’ın sağladığı 9 milyar dolarlık krediyi kullanıyordu. Kredinin büyük bir kısmı, Akkuyu Nükleer Santrali için tahsis edilse de, aslında Türkiye için en büyük teşvik, dolar arzını artırmaktı. Bu şekilde Türkiye, enflasyon karşısında faiz oranlarını yükseltmeden lirasını destekleme imkanı bulacaktı.
ZİRAAT BANKASI’NA GİDEN DOLAR AKIŞI
Rusya ve Türkiye arasındaki anlaşmaya göre, Gazprombank, Ziraat Bankası’na 3 milyar dolar göndermişti. Bu transfer, Citi aracılığıyla yapıldı. Ancak, ABD Adalet Bakanlığı’nın müdahalesiyle bir sonraki 2 milyar dolarlık transfer engellendi.
BİDEN YÖNETİMİNİN STRATEJİK HESABI
ABD Adalet Bakanlığı, Rus fonlarının dondurulmasını amaçladı ancak Biden yönetimi, Türkiye’yi kızdırmaktan kaçınarak geniş çaplı bir hamle yapmaktan çekindi. Beyaz Saray, Türkiye ile olan stratejik ilişkilerini zedelemek istemedi.
SURİYE VE GAZZE’DEKİ DURUMUN ROLÜ
WSJ’ye göre, Biden yönetimi, Türkiye’yi hedef alacak bir hamlenin Suriye’deki istikrar çabalarını ve Gazze’deki savaşın bitirilmesi sürecini olumsuz etkileyebileceğinden endişeliydi. Bu nedenle Türkiye’ye yönelik herhangi bir adım atmaktan kaçınıldı.
İBRAHİM KALIN VE NUREDDİN NEBATİ’NİN ROLÜ
Habere göre, dönemin Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, bu para transferlerinde önemli rol oynadı. Her iki ismin de bu süreçte aktif olduğu belirtiliyor.
RUSYA’DAN AÇIKLAMA
Rosatom’un bir sözcüsü, transfer edilen tüm fonların nükleer santral projesinin finansmanı için kullanıldığını belirtti. Ayrıca, bu fonların haksız yere alıkonulması durumunda sorunun çözüme kavuşturulmasını beklediklerini ifade etti.
YENİDEN BAŞLATILAN DAVALAR VE AMERİKAN POLİTİKASI
ABD hükümeti, bu davayı yeniden başlatıp başlatmamaya karar vermek için çalışmalarına devam ediyor. Ancak, eski Başkan Donald Trump döneminde yaşanan Halkbank krizinin ardından, Türkiye ile olan ilişkilerin bozulmaması için hassas adımlar atılıyor.