Resim ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile düzenlediği basın toplantısında20
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre ABD Başkanı Donald Trump’ın, Filistinlilerin başka yerlere yerleştirilmesinin ardından ABD’nin Gazze Şeridi’nin kontrolünü ele alacağını açıklaması sert tepkilere yol açtı.
Hamas lideri Sami Ebu Zuhri
Gazzelilere ayrılma çağrısını “topraklarından sürülme” olarak nitelendirdi. “Bunu bölgede kaos ve gerginlik yaratmanın reçetesi olarak görüyoruz, çünkü Gazze halkı bu planların geçmesine izin vermeyecektir.” dedi.
Demokrat Senatör Chris Murphy
X’teki bir gönderide, “Aklını tamamen kaybetmiş” dedi. ABD’nin Gazze’yi işgal etmesi binlerce Amerikan askerinin katledilmesine ve Ortadoğu’da onlarca yıl sürecek bir savaşa yol açacaktır. Kötü bir şaka gibi” ifadelerini kullandı.
Demokrat Temsilci Jake Auchincloss
News Nation TV’ye verdiği demeçte bu önerinin “pervasız ve mantıksız” olduğunu ve İsrail ile Hamas arasındaki ateşkesin ikinci aşamasını bozabileceğini söyledi. “Trump’ın gerekçelerine bakmak zorundayız. Her zaman olduğu gibi, Trump siyasi bir konu önerdiğinde, bunun kayırmacılık ve kendine hizmetle bir bağlantısı var” dedi. Trump ve damadı Jared Kushner’e atıfta bulunarak, “Burayı bir tatil köyüne dönüştürmek istiyorlar” ifadelerini kullandı.
John Alterman, Washington Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Orta Doğu Programı Başkanı
“Gazzelilerin çoğu, günümüz İsrail’inin bazı kısımlarından kaçan ve asla eski evlerine dönemeyen Filistinlilerin torunlarıdır. “Birçoğunun parçalanmış Gazze’yi terk etmeye istekli olacağından şüpheliyim” şeklinde konuştu.
ABD Başkanı Donald Trump’ın ABD’nin Gazze’de “yönetimi devralacağı” yönündeki açıklamaları dünyada şaşkınlıkla karşılandı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netayahu ile Beyaz Saray’da görüşmesinin ardından konuşan Trump, Gazzelilerin de kalıcı olarak başka bir yere yerleşmesi gerektiğini söyledi.
Neyanyahu aynı basın toplantısında Trump’ı “İsrail’in Beyaz Saray’da bugüne kadarki en büyük dostusunuz” diye övdü.
Hamas yöneticisi Sami Ebu Zuhri Trump’ın açıklamalarını “saçma ve absürt” olarak değerlendirdi ve bu tip fikirlerin bölgeyi “ateşe verebileceğini” söyledi.
Bir başka Hamas yöneticisi Izzat al-Rishq ise “Gazze’deki halkımız 15 ay süren bombardımana rağmen yerinden edilme planlarını boşa çıkardı. Yurtlarından koparılma planlarını kabul etmeyeceklerdir” dedi.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, uluslararası tanınırlığı olan bir Filistin Devleti kurulmadığı müddetçe İsrail ile ilişkilerinin normalleşmeyeceğini söyledi.
Bunun bir pazarlık konusu olamayacağını belirten bakanlık, kalıcı barış için “Filistinlilerin devlet kurmaya yönelik meşru hakkının” tanınması gerektiğini ekledi.
Trump geçen ay da benzer bir açıklama yaparak “yıkım alanı” olarak tarif ettiği Gazze’deki Filistinlileri Mısır ve Ürdün’ün almasını önermişti.
Mısır ve Ürdün liderleri o dönemde bu fikri kesin bir dille reddetmiş, Orta Doğu’daki bazı ülke ve kuruluşların ortak açıklamasında ise bu adımın “bölgenin istikrarını tehdit edebileceği, çatışmanın genişlemesi riskini doğurabileceği ve halklar arasında barış ve bir arada yaşama umutlarını baltalayabileceği” uyarısında bulunulmuştu.
‘Filistinlilere umut veriyor’
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, X hesabından yaptığı paylaşımda Trump’ın “Amerika’yı tekrar yüceltelim” sloganına göndermeyle “ABD Gazze’yi yönetmek ve tekrar güzel kılmak için hazır” dedi.
Rubio Hamas’ın Gazze’de barınamayacağını da söyledi.
ABD’nin Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff, Trump’ın önerisinin Filistinlilere “daha fazla umut vereceğini” öne sürdü.
Gazze’de en az 10 yıl boyunca yaşamanın mümkün olmayacağını savunan Witkoff “Herkes bölgede barış görmek istiyor ve bu da Filistinliler için daha iyi bir hayat demek” dedi.
BBC’ye konuşan İsrail’in BM Büyükelçisi Danny Dannon, Hamas’ın muhtemelen İsrail’in taleplerini kabul etmeyeceğini ve bu yüzden savaşa devam etmek zorunda kalacaklarını söyledi.
İsrail’in Hamas’la ateşkes anlaşmasının ikinci aşaması için müzakerelerin bu hafta Katar’da başlaması öngörülüyordu.
Büyükelçi, Hamas’ın liderlerini Gazze’den sınır dışı etmemesi durumunda İsrail’in savaşmaktan başka şansı kalmayacağını söyledi.
‘Dikkat dağıtmaya çalışıyor’
ABD’de muhalefetteki Demokrat Parti’den siyasetçiler, Donald Trump’ın açıklamalarını eleştirdi.
Connecticut Senatörü Chris Murphy, X hesabından yaptığı paylaşımda “Aklını yitirmiş” dedi.
“Size bir haberim var: Gazze’yi devralmıyoruz” diyen Murphy, Trump’un gündem değiştirerek iç siyasette dikkati dağıtmaya çalıştığını söyledi.
California’dan Temsilciler Meclisi Üyesi Eric Swalwell ise “ABD Gazze’yi işgal mi edecekmiş? Sonu gelmeyen savaşlara girmeme sözü verilmişti. Ama yanlış saymıyorsam Grönland, Kanada, Panama Kanalı ve şimdi de Gazze’yi işgal ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Kongre’nin tek Filistinli Amerikalı üyesi Rashida Tlaib ise Trump’ı “Açıkça etnik temizlik çağrısı yapmakla” suçladı.
‘Gerçek bir plan değil’
ABD merkezli düşünce kuruluşu Middle East Institute’ta (Orta Doğu Enstitüsü) kıdemli dış politika analisti Brian Katulis, Trump’ın “doğaçlama konuştuğu” ve Gazze’yi devralmak için gerçek bir planı olmadığı görüşünde.
Katulis “Bir plan varsa bile bu günümüz Orta Doğusu’nun gerçekliğinden kopuk ve kesinlikle Filistinlilerle veya Mısır ile Ürdün gibi komşu ülkelerle konuşulmadan hazırlanmış” dedi.
Katulis, Trump’ın provokatif açıklamalarla dikkati üzerine çekmeyi hedeflediğini, ilk döneminde de benzer açıklamalar yaptığını söyledi:
“Sorun şu ki, hiçbir problemi çözmüyor. Gülünç açıklamalarına enerji ve vakit ayırıyoruz fakat bu Filistinliler veya İsrailliler için yeni bir durum yaratmıyor.”
