NYT, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni dönemde kripto piyasasına desteğinden kendi adına çıkan tokena kadar kripto dünyasında tartışma yaratan gündemi aktardı
David Yaffe-Bellany ve Eric Lipton / The New York Times
Balo elbiseleri, smokinler ve “Make Bitcoin Great Again” şapkalarıyla süslenmiş, ülkenin en güçlü kripto para yöneticilerinden oluşan bir kalabalık, Başkan Donald Trump’ın yemin töreninden üç gün önce Beyaz Saray’a birkaç blok mesafede düzenlenen lüks bir partide bir araya geldi. Etkinlikte, kripto endüstrisinin çıkarlarını destekleyeceğine söz veren yeni yönetimi kutladılar. Hatta Snoop Dogg bile eğlenceye katılarak “Don’t Stop Believin’” şarkısını seslendirdi.
Ancak kripto milyoneri ve milyarderleri, sonrasında yaşananlar karşısında hazırlıksız yakalandı.
Piyasaya Trumpcoin şoku
17 Ocak saat 21.00’de, kutlamalar tüm hızıyla devam ederken, Trump sosyal medyada yeni bir kripto para birimi başlattığını duyurdu: $Trump adı verilen bir memecoin.
Bu beklenmedik açıklama, Trump’ın gücü ve şöhretinden para kazanmaya devam ettiği yönünde yeni etik ve yasal kaygıları gündeme getirdi. Bu sefer, milyonlarca takipçisine, doğası gereği son derece değişken ve spekülatif bir piyasada dijital bir varlık pazarlıyordu.
Açıklama, Trump’ın desteklediğini iddia ettiği sektör içinde yoğun bir eleştiri dalgasını tetikledi.
Kripto yöneticileri, bu adımı sadece bir para kazanma hamlesi olarak nitelendirdi ve Trump’ın, dijital paraların ana akım finans ve iş dünyasında daha saygın bir yer edinmeye çalıştığı bir dönemde, sektörün itibarına zarar verdiğini savundu.
Trump destekçisi ve kripto yatırım şirketi Castle Island Ventures’ın yöneticisi Nic Carter, “Bu, her şeyi yozlaşmış ve kişisel çıkar odaklı gösteriyor” ded. Carter, $Trump tokenının duyurulduğu sırada Crypto Ball etkinliğinde bulunuyordu.
Kripto adli analiz firması Chainalysis’in yaptığı bir incelemeye göre, $Trump satın alanların çoğunluğu muhtemelen kripto para dünyasında yeni olan perakende yatırımcılardı ve muhtemelen ilk kez bu piyasaya adım atıyorlardı. Analiz, bu yatırımcıların “aşağı yukarı başa baş” kaldığını belirtse de, 100.000’den fazla kişinin zarar ettiğini ortaya koydu.
Ancak bir tahmine göre, $Trump tokenının lansmanı, Trump ailesine bir günden daha kısa sürede 58 milyon dolarlık işlem ücreti kazandırdı. Cuma gecesi itibarıyla, aile, en azından kağıt üzerinde, $Trump coininden 23 milyar dolarlık bir varlığa sahipti. Ancak bu değer, tokenın 29 dolarlık fiyatının zirveye göre %60 düşüş göstermesinin ardından geldi. Eğer aile, bir “rug pull” (ani satış) yapıp elindeki varlıkları hızla satmaya kalkarsa, bu fiyat daha da düşebilir.
Salı günü Beyaz Saray’da tokenın lansmanı hakkında soru sorulan Trump, “Hakkında pek bir şey bilmiyorum” dedi.
Trump yemin töreninin ardından, $Trump tokenının kutlama duyurusunu yeniden paylaşmaya devam etti. Fiyatı çökmüş olmasına rağmen daha fazla insan bu tokenı satın almaya teşvik edilmiş oldu.
Kripto dünyasında Trump’ı en erken destekleyen isimlerden biri olan girişimci Ryan Selkis, sosyal medyada yaptığı açıklamada, memecoin olayının Trump yönetimine “çok para ve iyi niyet” kaybettireceğini söyledi.
Başka bir kripto yöneticisi olan Gabor Gurbacs ise, token fiyatının düşüşünden sonra sosyal medya platformu X’te şu yorumu yaptı: “Trump, kripto danışmanlarını baştan aşağı kovmalı ve ne yaptığını bilen insanlarla değiştirmeli”.
Kriptoyla ilgili değişen tutum
Bir dönem kripto para konusunda şüpheci olan Trump, geçen yılki seçim kampanyası sırasında sektörü kucaklayarak Biden yönetiminin kripto şirketlerine yönelik düzenleyici baskısını sona erdirme sözü verdi.
Trump, perşembe günü Beyaz Saray’da kripto sektörünü destekleme taahhüdü içeren bir başkanlık kararnamesini imzalarken “Ülke için çok para kazanacağız” dedi.
Kripto, Trump’ın kişisel olarak büyük bir çıkarının bulunduğu bir sektör. Eylül ayında Trump ve oğulları, dijital para birimlerinde borç alıp vermeyi kolaylaştırmak için tasarlanmış bir şirket olan World Liberty Financial’ı kurmaya yardımcı oldu.
Trump’ın seçim zaferinden bu yana, düzenleyici kurumlarda sektöre fayda sağlayacak gibi görünen bir dizi personel ataması yaptığı da dikkat çekiyor.
Cuma günü yapılan bir röportajda Başkan Trump’ın ortanca oğlu Eric Trump, $Trump tokenlarının piyasaya sürülmesine yönelik eleştirileri ve Trump ailesinin kendi dijital para birimini tanıtırken başkanın finansal düzenleyiciler atamasının bir çıkar çatışması olup olmadığına dair soruları reddetti.
Eric Trump, “$Trump koleksiyon kartı ve World Liberty Financial, kripto tarihindeki en başarılı projelerden ikisi” dedi.
Crypto Ball, sektörün siyasi başarılarını kutlama amacıyla düzenlenmiş bir etkinlik olarak tanıtıldı. Kripto meraklılarının genellikle yatlarda ve sahillerde düzenlediği bu tür partiler, bu kez Beyaz Saray’a 15 dakikalık yürüme mesafesindeki bir oditoryuma taşınmıştı.
Etkinlik, aynı zamanda, önde gelen kripto yöneticilerinin Washington’daki en etkili isimlerden bazılarıyla ağ kurması için bir fırsattı. Bitcoin madencilik şirketi Marathon Digital Holdings’in CEO’su Fred Thiel, Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson (R-La.) ile sohbet etti.
Ancak kripto piyasasında en önemli hareketlerin sosyal medyada gerçekleştiği ortaya çıktı. Trump, Snoop Dogg sahneye çıktığı sırada Truth Social ve X üzerinden şu mesajı yazdı:
“Trump Meme BURADA! Temsil ettiğimiz her şeyi kutlama zamanı: KAZANMAK!”
Memecoin’ler tartışılıyor
Dijital para birimlerini savunanlar, bu varlıkların geleneksel bankacılık sisteminin dışında, hızlı, verimli ve özel bir şekilde zenginlik transferini mümkün kılan, yaygın olarak kullanılan bir değişim aracı haline gelebileceğini öne sürüyor. Ancak şaka ya da ünlü bir maskot üzerine kurulu dijital para birimleri olan memecoinler, kripto dünyasında tartışmalı bir konumda. Hiçbir pratik faydaları bulunmuyor ve genellikle fiyat şişirip boşaltma planları ya da diğer dolandırıcılıklarda kullanılıyor.
Yine de, doğru zamanlamayı yakalayan tüccarlar hızlı kazançlar elde edebilir. Fiyat yükselirken hızla alım yapıp, erken alıcılar satış yapmadan önce ellerindeki varlıkları satmayı başaranlar kazançlı çıkabiliyor.
Texas, Austin’de yaşayan kripto yatırımcısı Josh Bailey, Trump’ın duyurusunu neredeyse hemen gördü. İlk başta bunun gerçek olup olmadığından emin olamadığını söyledi. “ABD Başkanı’nın bir memecoin çıkarması… Bunu hiç beklemiyordum,” dedi Bailey.
Kısa süre içinde tokenın fiyatı hızla yükselmeye başladı. Birkaç saat içinde dolaşımdaki tüm $Trump tokenlarının toplam değeri 5 milyar doları aştı. Bailey, 12.000 dolar yatırım yapmaya karar verdi. Tokenlarını nakde çevirdiğinde ise yatırımı değerini beş katından fazla artırmıştı.
Pazar sabahı itibarıyla Trump’ın tokenı, dünyanın en değerli kripto para birimleri arasında yer aldı ve ortaklığının sahip olduğu varlıkların kağıt üzerindeki değeri 50 milyar doları aştı. Trump Organization ve ortakları tarafından kontrol edilen bir ticari kuruluş, tokenların yüzde 80’ine sahipti ve tokenların alınıp satılması sırasında işlem ücretleri topluyordu.
Crypto Ball etkinliğine katılan birçok kişi, etkinlik sırasında çevrimdışı oldukları için tokenı erkenden satın alamadı ve kârlı bir fırsattan mahrum kaldı. Bunun yerine, onlar partide eğlenirken token hızla değer kazandı. Nic Carter, “Gerçekten çok sinirliyim. Neden hoparlörlerden bir duyuru yapmadılar ki?”
Pazar öğleden sonra Melania Trump’ın X hesabından bir gönderi ortaya çıktı: Kendi memecoin’ini başlattığını duyurdu. Bu, piyasada fiilen bir rakip yaratmak anlamına geliyordu. Bunun ardından, $Trump tokenının değeri bir gün içinde yüzde 60 düştü.
Aniden, sektörde Trump’a yönelik coşku yerini öfkeye bıraktı.
Kripto yöneticisi Justin Bons, arka arkaya yapılan memecoin duyurularını “açıkça birer para kazanma hamlesi” olarak nitelendirdi. Bir başka trader ise “Şu an Gary Gensler’ı özlüyorum,” diyerek, Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) eski başkanına atıfta bulundu. Gensler, kripto şirketlerine karşı birçok dava açmasıyla tanınıyordu.
Trump token’ı tartışmalara neden oldu
Yeni Trump tokenı, hızla yasal sorulara yol açtı. Tokenın bir menkul kıymet olup olmadığı ve bu nedenle federal açıklama ve kayıt gerekliliklerine tabi tutulması gerekip gerekmediği tartışılmaya başlandı.
Kongre’deki Demokratlar, Massachusetts Senatörü Elizabeth Warren da dahil olmak üzere, federal düzenleyicilere bir mektup yazarak konunun soruşturulmasını talep etti.
Ancak böyle bir soruşturmanın başlatılması, fiilen Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) başkanını yeni atamış olan bir başkanın ailesini incelemesini gerektirecek. Trump’ın atadığı yeni SEC başkanı, kripto endüstrisiyle yakın bağları olan deneyimli bir menkul kıymetler avukatı olarak biliniyor.