BM, ABD, İngiltere ve Almanya’da Şam’da yönetimi muhalifler gruplarla kontrol eden HTŞ’yi terör listesinden çıkarma sinyalleri geliyor. Özellikle ABD, limanlarla konusunda yeni Suriye yönetimiyle anlaşma mesajları veren Rusya’nın gerisinde kalmak istemiyor. BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, “9 yıl geçti, karar gözden geçirilmeli” dedi. İlk adım ise Arap Birliği dönem başkanı Bahreyn’den geldi. Bahreyn Kralı, HTŞ komutanı Colani’ye “sizinle istişare etmeye hazırız” mesajı gönderdi. Suriye’de yeni durumu aralarında Türkiye’nin de olduğu 8 ülkenin dış işleri bakanı, BM ve AB temsilcisi Ürdün’de Cumartesi günkü zirvede konuşacak.
Arap dünyasından HTŞ ile ilk resmi temas, Arap Birliği dönem başkanı olan Bahreyn Kralı’nden geldi. Kralın HTŞ lideri Colani’ye, Ahmet El Şara adıyla gönderdiği mesajı, Suriye yönetimi duyurdu.
Mesajda Bahreyn Kralı “Kardeş Suriye halkının çıkarına uygun olanı başarmak için sizinle sürekli istişare etmeye ve bölgesel ve uluslararası örgütlerde destek sağlamaya tam olarak hazırız. Suriye’nin Arap Birliği’ndeki rolünü yeniden kazanmasını sabırsızlıkla bekliyoruz” diyor.
Mesajın ardından bir açıklama da Ürdün Dışişleri Bakanlığı’ndan geldi.
Ürdün Dışişleri Bakanlığı, Türkiye, ABD, AB, BM, Suudi Arabistan, Irak, Lübnan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Katar dışişleri bakanlarının katılımıyla cumartesi günü “Suriye” konulu zirveye ev sahipliği yapacaklarını duyurdu.
Açıklamada, Ürdün’ün daveti üzerine Arap Birliği’nin kararıyla Suriye için oluşturulan ve Ürdün, Suudi Arabistan, Irak, Lübnan, Mısır ve Arap Birliği Genel Sekreterinden oluşan Arap Bakanlar İrtibat Komitesi üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarının yanı sıra Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Katar dışişleri bakanlarının Akabe’de toplantı yaptığı ifade edildi.
Bu arada Körfez ülkeleri de pozisyon değiştirme sinyalleri veriyor.
BAE’de şeyh ailesine çok yakın bir akademisyen olarak bilinen Abdulhaluk Abdullaj, sosyal medya hesabından yeni Suriye yönetiminin Şam’da bulunan BAE büyükelçisiyle toplantı yaptığını duyurdu:
“Yeni Suriye hükümetinin yetkilileri, Suriye’nin istikrarını destekleyecek, yeni hükümeti tanıyacak ve serbest ekonomi sisteminin uygulanması ve yabancı yatırıma açılması yönünde cesur bir karar alınmasının ardından Suriye ekonomisine yatırım yapacak ülkelerin başında yer alacak olan BAE büyükelçisinin de aralarında bulunduğu bir dizi büyükelçiyle bir toplantı gerçekleştirdi.”
BAE emiri MBZ, muhaliflerin Şam’a yürüyüşü sürerken Esad’ı arayıp, “terörle mücadelesi”nde destek vermişti.
Batı başkentlerinde ise gündem HTŞ ile ilişkiler ve örgütün terör listesinden çıkarılması.
Guardian, İngiltere güvenlik kaynaklarına dayandırdığı haberinde istihbarat kaynaklarının Heyet Tahrir El Şam’ın İngiltere için doğrudan bir terör tehdidi oluşturmadığının değerlendirildiğini yazdı.
Gazeteye göre “Karar, ABD ve AB ile birlikte İngiltere’nin de HTŞ’nin terör örgütü statüsünü yakında kaldıracağı anlamına gelebilir.”
Pazartesi günü Keir Starmer HTŞ konusunda bir karar vermek için “çok erken” olduğunu söylese de Kabine Ofisi Bakanı Pat McFadden herhangi bir değişikliğin “nispeten hızlı bir karar” olacağını söyledi.
İçişleri Bakanlığı sözcüsü de “örgütlerin terörist olarak tanımlanmasının sürekli olarak gözden geçirildiğini” açıkladı.
Pazar günü Joe Biden da HTŞ için “Şu anda doğru şeyler söylüyorlar, ancak daha fazla sorumluluk üstlendiklerinde, sadece sözlerini değil eylemlerini de değerlendireceğiz” açıklaması yapmıştı.
ABD, HTŞ’yi sadece 2017’den beri bir terör örgütü olarak tanımıyor, Colani için de 10 milyon dolar ödül koymuştu.
Colani, 2016 yılında El Kaide ile bağlarını kopardığını açıklamış ve ABD medyasına röportaj vermişti.
Politico’ya konuşan eski dört ABD yetkilisi Washington’da HTŞ ile bundan sonra ne yapılacağı konusunda şiddetli bir tartışma olduğunu söyledi.
ABD yasalarına göre, ABD Dışişleri Bakanı, terörizmle uğraşan ve ABD güvenliğini tehdit eden bir grubu Yabancı Terörist Örgüt (FTO) olarak tanımlayabiliyor.
Bir örgüt FTO listesinden çıkarılabilir, ancak bu karar genellikle uzun tartışmalardan sonra veriliyor.
Siteye konuşan ABD Başkanı Donald Trump yönetiminde eski bir yetkili olan Gabriel Noronha, “Pek çok grup iktidara geldiklerinde doğru şeyler söyler çünkü iktidarın kırılganlığından endişe duyarlar. Daha sonra da iktidarı ele geçirdikten sonra ideolojilerini uygulamaya odaklanırlar” dedi.
Dışişleri Bakanlığıʼnın eski terörle mücadele özel temsilcisi Nathan Sales ise Colani’nin “kariyerinin gidişatına göre” yargılanması çağrısında bulundu.
Joe Biden yönetimi şu ana kadar bekle ve gör tutumunu benimsedi ve HTŞʼnin ne yapacağını izleyeceklerini söyledi.
Bu hafta başında BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, son olaylar göz önüne alındığında HTŞ’nin terör örgütü olarak tanımlanmasının gözden geçirilmesi gerektiğini söylemişti.
Pederson, Cenevre’de düzenlediği basın toplantısında “Gerçeklere bakmalı ve son dokuz yılda neler olduğunu görmelisiniz. Bu kararın [HTŞ’nin terör listesine alınması] kabul edilmesinin üzerinden dokuz yıl geçti ve şu ana kadarki gerçek şu ki HTŞ ve diğer silahlı gruplar Suriye halkına iyi mesajlar veriyor; birlik ve kapsayıcılık mesajları gönderiyorlar” dedi.
DW’nin haberine göre Almanya Dışişleri Bakanlığı, HTŞ ile temas kurma yolları olduğunu söyledi.
Sitenin haberine göre “Suriye’de Esad rejimine yönelik mevcut yaptırımlar ve HTŞ’nin terör listesine alınması Suriye’de kalkınma ve yeniden inşa çalışmaları yürüten kuruluşların işini zorlaştırıyor.”
