Cumhur İttifakı ortağı MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir kez daha aday olabilmesi için anayasa değişikliği önermesinin ardından Erdoğan da ilk kez bir dönem daha görev yapabileceğinin sinyalini verdi.
Erdoğan, 10 Kasım Atatürk’ü Anma Günü’nde Çankaya Köşkü’nde düzenlenen kabine toplantısı sonrasında konuşma yaptı.
22 yıllık iktidarları boyunca Türkiye’ye hizmet ettiklerini, bugünlere kolay gelinmediğini belirten Erdoğan şunları söyledi:
“Vesayetin tuzaklarından darbe girişimlerine, teröre kadar nice ihanetlere maruz kaldık. Nice sinsi saldırıyı püskürttük. Tek başına 15 Temmuz gecesinde istiklalimize ve istikbalimize kasteden bir alçak saldırıyı, bir alçak planı, içerideki ve dışarıdaki planlayıcıların başlarına geçirmiş olmamız bile tarihi bir başarıdır. İktidar ve ittifak olarak milletin emanetine sıkı sıkıya sahip çıkmaya devam edeceğiz. Rabbim ömür, milletimiz de onay verdikçe Türkiye’ye ve Türk milletine hizmete devam edeceğiz.”
Bahçeli, Erdoğan’a yeniden cumhurbaşkanı adaylığının yolunu açmak için anayasa değişikliği önermişti
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir dönem daha görev yapabilmesinin sağlanmasına yönelik çağrı geçen hafta MHP lideri Bahçeli’den gelmişti.
Bahçeli, partisinin TBMM Grup Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, Erdoğan’a yeniden cumhurbaşkanı adaylığı yolunu açacak bir anayasa değişikliğinden söz ederken şunları söylemişti:
“Eğer terör hayatımızdan sökülüp atılırsa, eğer enflasyon canavarına kesif bir darbe indirilirse, Türkiye siyasi ve ekonomik istikrarın zirvesine çıkarsa Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın bir kez daha seçilmesi doğal ve doğru bir tercih değil midir? Bu kapsamda lazım gelen anayasal düzenlemeyi yapmak önümüzdeki görevler arasında olmayacak mıdır? Devlette devamlılık, siyasette istikrar, Türkiye Yüzyılı’nın inşası için Sayın Recep Tayyip Erdoğan güvencedir, milletin sevdalısıdır, tecrübesiyle ve birikimiyle bize göre tek seçenektir.”
Erdoğan’ın yeniden aday olabilmesi mümkün mü?
Türkiye’de 2018’de yürürlüğe giren cumhurbaşkanlığı yönetim sistemine göre bir kişinin cumhurbaşkanı olarak en fazla iki dönem görev yapması mümkün.
Anayasa’nın 101’inci maddesi “Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir” diyor.
Parlamenter sistem devam ederken ilk kez doğrudan halk oyuyla 2014’te cumhurbaşkanı seçilen Erdoğan, daha sonra 2018’de cumhurbaşkanlığı sistemi içinde düzenlenen ilk seçimi kazanmıştı. Erdoğan, 2023’teki seçimi de kazanarak cumhurbaşkanlığı yönetim sisteminde ikinci kez cumhurbaşkanı olmuştu.
Erdoğan’ın yine aday olabilmesi için anayasa değişikliğiyle mümkün olabilir. Anayasa’nın 101’inci maddesinde yapılacak bir değişiklik Erdoğan’ın adaylığının önünü açabilir.
Ancak doğrudan bir değişiklik için TBMM’de 400 milletvekilinin oyu gerekli. Cumhur İttifakı’ndaki partilerin TBMM’deki milletvekili sayılarının toplamı ise 321.
Bu nedenle değişiklik için referandum yapılabilir. Ancak referandum kararı için de 360 milletvekilinin oyu gerekiyor.
Erdoğan’ın adaylığı için geriye erken seçim seçeneği kalıyor. Anayasa’nın erken seçimi düzenleyen 116’ncı maddesi TBMM üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla genel seçim ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birlikte yenilenebileceğine hükmediyor. Beşte üç çoğunluk için 360 milletvekili gerekiyor.
Aynı maddede, cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde iki seçimin birlikte yapılabileceği belirtilerek, “Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir” ifadesi yer alıyor.
AK Parti, bugüne kadar erken seçim çağrılarına seçimlerin 2028’de, yani zamanında yapılacağını söyleyerek cevap verdi.
Son olarak TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Pazar günü Brezilya’daki G20 Parlamento Başkanları Toplantısı’ndan dönerken gazetecilere yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin şu anda bir erken seçim gündemi yok. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2028’e kadar görevinin başındadır. Milletin yüklediği sorumluluk budur” dedi.
