Türkiye, Mart ve Nisan aylarında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından ihlal kararı verilen 6 kararı Büyük Daire’ye götürme talebinde bulundu. Kararlar arasında, eski BM hakimi Aydın Sefa Akay, eski HSYK Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Adem Kartal, eski Danıştay üyesi Bekir Sözen ve gazeteci Ayşenur Parıldak’ın dosyası bulunuyor.
Türkiye, AİHM tarafından verilen ihlal kararlarına tepkisini göstermek maksadıyla İkinci Daire tarafından Mart ve Nisan 2024 verilen 6 ihlal kararını Büyük Daire’ye götürmek için başvuru yaptı. 5 AİHM hakimi, 23 Eylül Pazartesi günü yapılan talepleri inceleyerek bir karara varacak.
Hakimler davaların Büyük Daire’ye götürülmesine gerek görmediği takdirde, kararlar kesinleşecek. Aksi takdirde ise, davalar Büyük Daire’de yeniden görülecek.
5 hakimden oluşan inceleme heyetinin, kararları Büyük Daire’ye götürme taleplerini reddetmesi bekleniyor.
Kararların Büyük Daire’de yeniden görülmesi, Türkiye aleyhine daha sert ihlal kararları çıkmasıyla sonuçlanabilir. Türkiye hükümeti ise elbette bunu çok iyi biliyor. Kararları Büyük Daire’ye götürme talebinin reddedilmesine kesin gözüyle bakıldığından, Türkiye bu şekilde itiraz ederek, kararları beğenmediğini göstermeye çalışıyor.
Türkiye’nin itiraz ettiği kararlar arasında, eski BM hakimi Aydın Sefa Akay kararı yer alıyor. AİHM 23 Nisan’daki kararında, BM yargıcı olarak diplomatik dokunulmazlığa sahip olan Aydın Sefa Akay’ın ByLock kullandığı gerekçesiyle gözaltına alınması, tutuklanması ve evinin aranmasıyla ilgili yapmış olduğu şikayeti haklı bularak Türkiye’yi mahkum etmişti. Mahkeme, Akay’a 28 bin avro tazminat ödenmesine hükmetmişti.
İtiraz edilen bir diğer dava da eski Zaman gazetesi muhabiri Ayşenur Parıldakhakkında 19 Mart’ta verilen ihlal kararı. AİHM, Parıldak’ın iddia edilen terör örgütü üyeliği suçunu işlediğinden şüphelenmek için makul gerekçelerin bulunmaması nedeniyle hukuka aykırı bir şekilde tutuklu yargılandığına, yasal hükümlerin makul olmayan bir şekilde yorumlandığına ve uygulandığına dikkat çekerek tutuklu yargılanmasının hak ihlali olduğuna kanaat getirmişti.
İtiraz edilen kararlardan bir diğeri, Adem Kartal hakkında verilen ihlal kararı oldu. AİHM, 2014 yılında yapılan kanun değişikliği ile görevi sona erdirilen Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Adem Kartal’ın başvurusunda Türkiye’yi mahkum etmişti. AİHM 10 yıl sonra verdiği kararında, Kartal’ın görevinin kanunla sona erdirilmesine karşı itiraz edebilecek etkili bir hukuk yolu bulunmadığı gerekçesiyle Sözleşmesi’nin 6’ncı maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
Hükümet, mahkum edildiği eski Danıştay üyesi Bekir Sözen başvurusunu da Büyük Daire’ye taşımak için talepte bulundu. Strazburg Mahkemesi, Danıştay hakimi iken 23 Temmuz 2016’da 6723 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte görev süresi dolmamasına rağmen Danıştay’dan uzaklaştırılan Bekir Sözen’in başvurusunda Türkiye’yi haksız bulmuştu. Ayrıca, Bekir Sözen de kararı Büyük Daire’ye götürmek için başvuru yaptı.
