Avrupa seçimlerinde Rusya yanlısı partilerin rolü

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 6 Haziran’da Sankt Petersburg’daki Ekonomi Forumu’nda aşırı sağ Almanya için Alternatif (AfD) partisini övdü. Putin, “Rusya ile işbirliği yapmak isteyen herkesle çalışacağız,” dedi ve AfD’nin neonazizm belirtileri göstermediğini, endişe uyandırmadığını ekledi. Bu sözler elbette ki, Avrupa seçim kampanyasının son aşamasında rastgele söylenmedi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 6 Haziran’da Sankt Petersburg’daki Ekonomi Forumu’nda aşırı sağ Almanya için Alternatif (AfD) partisini övdü. Putin, “Rusya ile işbirliği yapmak isteyen herkesle çalışacağız,” dedi ve AfD’nin neonazizm belirtileri göstermediğini, endişe uyandırmadığını ekledi. Bu sözler elbette ki, Avrupa seçim kampanyasının son aşamasında rastgele söylenmedi.

AfD ve yeni kurulan, AfD gibi Rusya yanlısı olan Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) Almanya’da dikkate değer seçim başarıları elde etti.

Ancak baştan ifade edeyim: Bu bahsi geçen iki partiye başarı getiren elbette sadece Rusya politikaları olmadı. Seçmen tercihinde Rusya-Ukrayna savaşı önemli bir faktör olsa da, seçmenlerin asıl desteğini göç ve ulusal kimlik  gibi konular üzerinden sağladılar.

Kremlin’i Memnun Eden Bir Seçim Sonucu

2024 Avrupa Parlamentosu seçimlerinin sonuçlarının Rusya politikaları konusunda Almanya’da çizdiği tablo net: AfD ve BSW birlikte yüzde 22’den fazla oy aldı. Bu sonuç, önemli bir siyasi değişimi işaret etmekle birlikte Rusya yanlısı anlatıların Alman siyasetinde artan yankısını da gösteriyor. AfD’nin eş başkanı Tino Chrupalla gibi politikacılar, Ukrayna’ya silah gönderilmesine karşı argümanlar öne sürdü ve Rusya ile ekonomik ilişkilerin yeniden başlatılmasını savundu. Ayrıca, Steffen Kotré gibi milletvekilleri, Rus medyasında düzenli olarak yer alarak batı karşıtı perspektifleri yaygınlaştırıyor. AfD’nin dirsek temasından öte bir Rusya yakınlaşma içinde olduğu tartışmaya açık değil.

Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) da, Rusya’ya yönelik olumlu yaklaşımını ana argümanlarından biri haline getirmiş durumda: Parti, Ukrayna’ya silah sevkiyatına karşı çıkarak, bunun yerine diplomatik yollarla barışın sağlanmasını savunuyor. BSW liderleri, Rusya ile ekonomik ilişkilerin yeniden canlandırılmasının Almanya’nın çıkarlarına hizmet edeceğini belirtiyor. Parti, yaptırımların kaldırılması gerektiğini ve Rusya ile enerji alanında iş birliğinin önemini vurguluyor. Bu tutum, BSW seçmenlerinin büyük bir kısmı tarafından desteklendi ve seçim kampanyasında da önemli bir tema olarak öne çıktı.

Seçim sonucu Rusya konusunda da mevcut Avrupa manzarasının karmaşıklığını gözler önüne seriyor. Almanya, İtalya ve Fransa gibi ülkelerde sağcı ve aşırı sağcı partiler başarı kazanırken, kuzey ülkelerinde yeşil ve sol partiler ve Polonya ile Hollanda’da ise Avrupa yanlısı ittifaklar öne çıkmış durumda.

Rusya Yanlısı Anlatılar ve Destekçileri

Rus haber ajansı RBK, Ukrayna’ya yardım karşıtlarının Almanya’da Şansölye Olaf Scholz’un partisinden daha popüler hale geldiğini bildirdi. Ve bu doğru: AfD ve BSW birlikte Almanya’da yüzde 22,1 oy alırken, SPD sadece yüzde 13,9 oy elde etti. Almanya’daki kayda değer bir seçmen kitlesinin Ukrayna’ya desteği kesip Rusya’ya yönelmeyi tercih ettiğini gösteriyor.

BSW seçmenleri arasında yapılan bir anket, seçmenlerin neredeyse dörtte üçünün partinin Ukrayna’ya silah gönderilmesine karşı çıkmasını olumlu bulduğunu ortaya koydu. Aynı şekilde, BSW seçmenlerinin üçte biri, Ukrayna’ya verilen desteğin Almanya’ya zarar verdiğine inanıyor. “Barışı sağlama” konusu, BSW seçmenlerinin yüzde 37’si için en önemli seçim kararı kriteri oldu.

AfD seçmenleri arasında da benzer bir tablo görülüyor. Üçte biri, Ukrayna’ya desteğin Almanya’ya zarar verdiğine inanıyor ve sadece yüzde 17’si, AfD politikacılarının Rusya ve Çin ile çok yakın çalıştığını düşünüyor. AfD, Avrupa Parlamentosu milletvekili Maximilian Krah’ın eski bir çalışanı hakkında casusluk iddiaları ve ikinci Avrupa Parlamentosu adayları Petr Bystron’un Rusya’dan rüşvet aldığı iddiaları gibi skandallar yaşadı. Ancak bu skandallar, partinin seçmen desteğinde kalıcı bir azalmaya yol açmadı.

Sağın İçindeki Çifte Ayrım Çizgisi

Bu seçim sonuçları, Avrupa’daki sağ partiler arasındaki zaten bilinen ikili ayrımı bir kez daha ortaya koydu. İçinde Polonya’nın PiS, İspanya’nın Vox ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin Fratelli d’Italia partilerinin olduğu Avrupa Muhafazakarlar ve Reformcular (EKR) fraksiyonu, son yıllarda büyük ölçüde AB’nin dış politika rotasını destekledi. 9 Haziran’daki seçimden önce, bu tutum, sağ kanattaki olası müttefikler için Avrupa Halk Partisi (EPP) tarafından belirlenen üç ön koşuldan biriydi.

Buna karşın, kimlik ve Demokrasi (ID) fraksiyonundan ise karışık sinyaller geldi: On iki milletvekili, düzenli olarak AB’nin Rusya politikasına karşı oy kullandı. AfD milletvekillerinin büyük çoğunluğu, Rusya’nın Ukrayna, Gürcistan ve Rusya’daki insan hakları ihlallerini kınayan ve yaptırımları destekleyen kararlar karşısında oy kullandı. Marine Le Pen’in Rassemblement National’ı ise kararların sadece dörtte birini destekledi. Öte yandan, İtalyan Lega, çoğu öneriyi destekledi.

Avrupa Siyaseti’nin Karmaşık Tablosu

Avrupa Parlamentosu seçimleri, Avrupa’daki sağın kendi içinde farklılaştığını ve bu farklılıkların siyaset üzerindeki etkilerini net bir şekilde ortaya koydu. AfD ve BSW’nin Rusya yanlısı tutumları, Almanya’da göç ve ulusal kimlik gibi konularla birleşerek dikkate değer bir seçmen desteği sağladı. Bu eğilimler, Avrupa’nın siyasi haritasını karmaşıklaştırırken, sağ partiler arasında bölünmelerin ve farklı dış politika yaklaşımlarının nasıl şekilleneceğine dair de fikir vermekte.

Rusya’nın Avrupa siyasetindeki etkisi, her ülkenin iç dinamiklerine göre farklılık gösteriyor ve bu durum, kıtanın siyasi geleceği hakkında önemli sorular doğuruyor. Avrupa, bu değişken siyasi manzarada ilerlerken, sınırları içindeki zorluklara nasıl yanıt vereceğini yeniden değerlendirmek zorunda kalacak