Rümeysa Öztürk’ü sokak ortasında gözaltına almak, bir “Trump-Erdoğan” gerilimi için kullanılan bir kurmaca olabilir mi…
ABD’de Tufts Üniversitesi’nde doktora yapan Türk vatandaşı Rümeysa Öztürk’ün sivil kıyafetli ICE ajanları tarafından gözaltına alınması, yalnızca bir bireysel hak ihlali değil, aynı zamanda Türkiye–ABD ilişkilerinde yeni bir gerilim hattının sinyali olabilir.
116
25 Mart 2025 günü Massachusetts’te iftara giderken sokakta yürüdüğü sırada gözaltına alınan Öztürk, astım hastası olmasına rağmen Louisiana’daki bir ICE merkezine sevk edilmiş, 45 gün sonra ise anayasal haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle serbest bırakılmıştı. Gözaltı anına ilişkin güvenlik kamerası görüntülerinde, sivil kıyafetli ve maskeli ICE ajanlarının kimlik beyan etmeden müdahale ettikleri, Rümeysa’nın annesiyle telefonda konuştuğu sırada müdahaleye uğradığı ve hatta çığlık attığı, çevredekilerin ise olayı “kaçırma” sanarak tepki gösterdikleri görülmüştü.
216
Olayın geçtiği yer ABD’nin en en liberal ve sosyo-ekonomik açıdan en gelişmiş eyaletlerinden birinde yaşanıyor. Harvard, Boston University, MIT gibi köklü okullar burada… Yerel basında Rümeysa’da uygulanan bu ölçekli bir gözaltı örneğine neredeyse hiç rastlanmıyor. Eyalet polisinin bu tür uygulamaya girişmesi, başka bir merkezden gelen emir olduğu ihtimalini güçlendiriyor.
316
TARTIŞMALAR BOYUT DEĞİŞTİRDİ
Öztürk’ün serbest bırakılmasının ardından tartışmalar yeni bir boyut kazandı. Gözaltı gerekçesi olarak, Tufts Daily gazetesinde kaleme aldığı İsrail karşıtı bir yazının gösterilmesi, olayı doğrudan Filistin-İsrail gerilimi eksenine taşıdı. Rümeysa’nın mahkemede verdiği ifadede Canary Mission* adlı sitede Şubat ayında hedef gösterildiği ortaya çıktı.
416
(*Canary Mission: 2014 yılında kurulan ve Kuzey Amerika’daki üniversitelerde Filistin yanlısı görüşler ifade eden öğrencileri, akademisyenleri ve aktivistleri hedef alan anonim bir web sitesi: Platform, hedef aldığı kişilerin sosyal medya paylaşımlarını, kamuya açık konuşmalarını ve etkinlik katılımlarını derleyerek detaylı profiller oluşturuyor ve bu profiller, işverenlere, üniversite yetkililerine ve kamuoyuna sunularak, ilgili kişilerin kariyerlerini ve akademik fırsatlarını olumsuz etkilemeyi amaçlıyor. Özetle, fişleme yapılıyor)
516
Ancak gözaltının zamanlaması ve biçimi, Ankara-Washington hattında başka soruları da gündeme getirdi. İyi eksende ilerleyen ABD – Türkiye ilişkiler nedeniyle bazı yorumcular olayın yalnızca bir “göçmenlik uygulaması” değil, Trump’a ya da Erdoğan’a karşı bir “stratejik hamle” olabileceğini öne sürüyor. Bu noktada akıllara ilk gelen ABD derin devleti…
616
“TRUMP’A KURULAN BİR TUZAK”
Trump, olaydan sonra kamuoyuna “Rümeysa Öztürk hakkında bilgim yoktu” açıklamasında bulundu. ICE ajanlarının maskeli ve sivil olması, Rümeysa’nın sokak ortasında bir film karesini aratmayacak ve Trump yönetiminin ‘sertlik’ politikasını göz önüne çıkaracak şekilde tasarlandığı belli gibi duran gözaltı süreci tüm dünyada dikkat çekti. Bu durum, iç politikada Trump’a “otoriter” ve “islamofobik” etiketini yapıştırmak isteyen çevrelerin eline koz verdi.
Rümeysa Öztürk, Trump’ın kararı sonrası gözaltına alınan tek isim değil, ancak uygulamanın şekli oldukça dikkat çekiyor. Rümeysa gibi ICE tarafından gözaltına alınan iki Müslüman öğrenci daha var:
716
Mahmud Halil, 8 Mart 2025 tarihinde New York’taki Columbia Üniversitesi’ne ait konutunun lobisinde ICE ajanları tarafından gözaltına alındı. Eşi Noor Abdalla tarafından kaydedilen videoda, ajanların kendilerini tanıtmadığı, kimlik göstermediği ve arama emri sunmadığı görülüyor. Halil, “Geliyorum, sorun yok” diyerek sakinliğini korurken, eşinin “Onu nereye götürüyorsunuz?” sorusuna yanıt verilmiyor. Videoda, ajanların Halil’i kelepçeleyerek sivil plakalı bir araca bindirdiği anlar da var.
816
Diğer isim Mohsen Mahdawi, 14 Nisan 2025 günü Vermont, Colchester’daki ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri (USCIS) ofisinde, vatandaşlık mülakatı için gittiği sırada ICE ajanları tarafından gözaltına alındı. O ana ait kayıtlarda, Mahdawi’nin ajanlar tarafından kelepçelenerek bir araca götürüldüğü görülüyor. Ama Rümeysa’nın görüntülerindeki gibi dramatik bir sahne yaşanmıyor.
916
ERDOĞAN – TRUMP GÖRÜŞMESİ VE ARDINDAN GELEN KRİTİK AÇIKLAMA
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 16 Mart 2025 tarihinde Trump ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Türkiye ile ABD arasındaki ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve küresel konuların ele alındığı açıklandı.
1016
Bu telefon görüşmesinden yalnızca 6 gün sonra Trump yönetiminin ABD’nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, 22 Mart 2025 tarihinde gazeteci Tucker Carlson’a bir röportaj verdi. Türkiye ile ilişkilerin de ele alındığı röportajda şöyle bir diyalog gerçekleşti:
“STEVE WITKOFF: Başkan birkaç gün önce Erdoğan’la harika bir konuşma yaptı. Gerçekten dönüştürücü, benim tanımım bu. Dürüst olmak gerekirse, yeterince duyurulmadığını düşünüyorum. Ve bence Husiler yüzünden, İsrail’le olanlar yüzünden ve Rusya-Ukrayna arasında olup bitenler yüzünden yeterince üzerinde durulmadı.
Orada yeni büyükelçi olan Tom Barrack olağanüstü bir iş çıkardığını düşünüyorum. Bence Başkan’ın Erdoğan ile iyi bir ilişkisi var ve bu önemli olacak. Ve bazı iyi haberler geliyor – sadece bu konuşmanın bir sonucu olarak şu anda Türkiye’den gelen çok sayıda iyi, olumlu haber var. Önümüzdeki günlerde bunu raporlamada göreceğinizi düşünüyorum”
1116
Witkoff, Trump ailesine yakınlığı ile biliniyor ve görüşlerinin Washington’u yansıttığını söylemek pek de abesle iştigal olmayacaktır.
1216
Bu açıklamanın ardından Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç, 23 Mart 2025 tarihinde ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ile telefonda görüştü.
25 Mart günü ise Dışişleri Bakanı Fidan, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Washington’da temaslarda bulundu.
1316
TÜRKİYE TEMKİNLİ İLERLEDİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan Rümeysa Öztürk hakkında doğrudan açıklama yapmazken, Dışişleri Bakanlığı’nın “hukuki süreç takip ediliyor” şeklindeki temkinli ifadeleri oldu. Tepkiler daha çok yurt dışında, özellikle ABD’de belirli kesimlerde görüldü.
1416
Rümeysa Öztürk, hem ifade özgürlüğü hem de uluslararası ilişkiler bakımından sadece bireysel bir insan hakları meselesi değil; aynı zamanda Trump-Erdoğan eksenindeki dengeleri sarsabilecek potansiyel bir diplomatik kriz aracı yapılmak istenmiş olabilir. Türkiye başta olmak üzere İslam dünyası ve Orta Doğu ile pozitif süreçler hedefleyen Trump’ın güçsüzleştirilmesi çabası olarak değerlendirenlerin sayısı da yadsınamayacak kadar çok…
1516
KİM BU RÜMEYSA ÖZTÜRK
1990 doğumlu olduğu tahmin edilen Öztürk, Türkiye’de lise eğitimini birincilikle tamamladı, lisans eğitimini İstanbul Şehir Üniversitesi’nde yaptıktan sonra, a Columbia Üniversitesi Teachers College’da yüksek lisans yaptı. 2022 yılında Fulbright bursuyla kabul edildiği Tufts Üniversitesi’nde “Çocuk Eğitimi ve İnsan Gelişimi” alanında doktora eğitimine başladı.
Rümeysa Öztürk, Trump yönetimi tarafından, görünüşe göre sadece bir köşe yazısı yazdığı için gözaltına alındı, ve sonra yeni bir kararla, bir federal yargıç tarafından serbest bırakıldı.
ABD kanunlarına göre konuşmaya ya da makale yayınlamaya hakkı olan fulbright burslu Rümeysa’nın siyasi çıkarlara alet edilmiş olabileceği ihtimali kafaları karıştırdı.
Gözde Sula
Odatv.com