Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Alain Berset, 22 Nisan’da Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile bir araya geliyor.
Berset, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun 19 Mart’ta gözaltına alınıp 23 Mart’ta tutuklanmasının ardından Türkiye’ye resmi ziyaret yapan en yüksek düzeyli Avrupalı lider olacak.
Erdoğan ve Fidan ile görüşmelerde son dönemde muhalefet belediyelerine dönük yasal süreçlerin gündeme gelmesi bekleniyor.
Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş süreçlerinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına uyulmaması da genel sekreterin gündeminde olacak.
Avrupa Konseyi’nin 2024’te göreve gelen İsviçreli Genel Sekreteri Alain Berset, 11-13 Nisan günlerinde gerçekleştirilen Antalya Diplomasi Forumu’na da katılmış ve aralarında Dışişleri Bakanı Fidan’ın da olduğu birçok uluslararası yetkiliyle görüşmeler yapmıştı.
Berset, Antalya temaslarının ardından Ankara’ya da resmi bir ziyaret düzenliyor.
Antalya’daki temasları sonrasında Türkiye’deki duruma ilişkin geniş bir yazılı açıklama yapan Berset, Ankara görüşmelerinde hangi konuların gündeme geleceğinin işaretini vermişti.
İmamoğlu süreci yakından izleniyor
Berset, 13 Nisan tarihli açıklamasında, İmamoğlu ve diğer seçilmiş yetkililerin tutuklanması başta olmak üzere Türkiye’deki gelişmeleri yakından takip ettiklerini, ülke geneline yayılan protesto gösterilerine karşı kolluk güçlerinin orantısız güç kullandığına ilişkin iddiaların olduğunu belirtti.
Genel Sekreter Berset, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi uyarınca ifade özgürlüğü, barışçıl toplanma özgürlüğü ve adil yargılama hakkını tüm üye ülkelerin uygulamak zorunda olduğunu anımsattı.
Berset, “Masumiyet karinesi, tutuklu yargılamanın son çare olarak uygulanması ve siyasi söylem hakkının korunmasının” Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin temel ilkeleri olduğunu söyledi.
İsviçreli siyasetçi, barışçıl protesto gösterilerin güvence altına alınması gerektiğini, orantısız güç kullanılmasına ilişkin iddiaların soruşturulması çağrısında bulundu.
Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi de İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından yaptığı acil toplantıda, seçilmiş liderlere karşı yürütülen yargı sürecini eleştirmiş ve Türkiye’ye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ilkelerine uyma çağrısını yapmıştı.
Kavala ve Demirtaş da gündemde
İsviçreli yetkili, Ankara’daki temaslarında Türkiye’nin sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklere uyması başlığının da ele alınacağını kaydetti.
Avrupa Konseyi’nin bu kapsamdaki en önemli beklentisi Türkiye’nin başta Osman Kavala olmak üzere AİHM kararlarına uyması.
Avrupa Konseyi, Türkiye’nin Kavala’nın serbest bırakılmasını içeren AİHM kararlarını uygulamaması nedeniyle 2022 yılı başında ihlal prosedürü başlatmış ve konunun takibatını yürütme organı olarak görev yapan Bakanlar Komitesi’ne iletmişti.
Konsey, Türkiye’nin AİHS’in 46. maddesinde yer alan yükümlülüklerini yerine getirmediği hükmüne varmış ve Kavala’ya ilişkin kararın uygulanmaması durumunda yaptırım uygulamak durumunda kalacağını kaydetmişti.
Komite, iki yılı aşan süreçte Türkiye ile diyaloğa öncelik vermiş ve yaptırım sürecini ötelemişti.
Kavala, 2017’den bu yana Gezi protestolarıyla ilişkili davalardan dolayı cezaevinde bulunuyor.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, HDP’nin eski eş-başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’la ilgili AİHM’in verdiği kararların uygulanmaması da ayrıca değerlendiriyor.
AİHM, her iki siyasetçinin de TBMM üyesi oldukları dönemdeki söylemleri nedeniyle tutuklanmalarını siyaset yapma hakkının engellenmesi olarak değerlendiriyor ve hemen serbest bırakılmaları çağrısında bulunuyor.
İkinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa kıtasında insan hakları, hukukun üstünlüğü ve çoğulcu demokrasiyi korumak ve güçlendirmek amaçlarıyla aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkeler tarafından kurulan Avrupa Konseyi’nin 46 üyesi var.
