Avrupa’da Amerikan ürünlerine karşı artan boykot çağrıları, siyaset, ekonomi ve güvenlik temelli tepkilerle birleşiyor. Uzmanlar ise ekonomik etkisini tartışıyor.
Avrupa’daki birçok tüketici, son gelişmelerin ardından Amerikan ürünlerine yönelik tutumunu sorgulamaya başladı. ABD’nin Avrupa’ya yönelik gümrük politikaları, Trump’ın yeniden siyasette güç kazanma ihtimali ve Ukrayna krizinde Washington’un tutumu; Heinz, Coca-Cola, McDonald’s gibi Amerikan markalarına karşı boykot çağrılarını beraberinde getirdi.
Artık sadece sol kesim değil, transatlantik ilişkileri savunan isimler de bu tepkilere katılıyor. Nürnberg’de yaşayan ve “Avrupa Güvenliği İttifakı” adlı oluşumun kurucularından siyaset bilimci Andrej Novak, ABD’de çalışmış, Rusya’ya karşı sert tutumuyla tanınan bir isim. Ancak o da artık bu dev şirketlerin ekonomik olarak zarar görmesi gerektiğini savunuyor: “Heinz, Coca-Cola ya da McDonald’s gibi şirketlerin canı yanmalı.”
Avrupa yazılımı, Avrupa tarayıcısı: Dijital boykot önerileri
Novak, sadece gıda ve içecekle sınırlı kalmayan bir boykot anlayışı öneriyor. ABD kaynaklı yazılımlar ve hizmetler yerine Avrupalı alternatiflere yönelme çağrısı yapıyor. Arama motoru olarak “Startpage” (Hollanda) veya “Qwant” (Almanya-Fransa ortaklığı), tarayıcı olarak ise Norveç merkezli “Vivaldi” öneriliyor.
Novak’ın girişimi, e-posta servisinden çeviri uygulamasına, navigasyondan sohbet programına kadar birçok ABD menşeli dijital hizmetin Avrupa versiyonlarını içeren bir rehber broşür hazırladı. Novak ayrıca, kişisel verilerin ABD istihbaratı tarafından yasal olarak erişilebilir olmasına dikkat çekiyor ve diyor ki: “Eskiden bu, Ruslara kıyasla daha az rahatsız ediciydi ama artık emin olamıyoruz.”
Tüketiciler ne diyor? Ekonomik etkisi tartışmalı
Ekonomist Dr. Daniel Stelter, duygusal nedenlerle başlatılan boykotların ekonomik olarak mantıklı olmadığını söylüyor. “Tüketici, hangisini tercih ediyorsa onu almalı” diyen Stelter, “Boykot, duygusal olarak anlaşılabilir ama ekonomik olarak faydasızdır” ifadelerini kullanıyor.
Netflix, Tesla ve Nike da tartışma konusu
Novak, Amerikan dizilerini izlemeye devam etmek isteyenlere dahi öneri getiriyor: “Netflix gibi platformları yıllık değil, aylık abonelikle kullanın ve içerikleri toplu izleyin. Bu bile onlara zarar verir.”
Tüketici tercihleri yalnızca dijital ürünlerle sınırlı değil. Haberde, Tesla araçlarının boykot edilmesi ve Alman Adidas yerine Amerikan Nike’ın Alman milli futbol takımına forma sponsoru olmasının eleştirilmesi de dikkat çekiyor.