Venedik Komisyonu’ndan Türk yargısına reform tavsiyeleri

21 Aralık 2024

Venedik Komisyonu, HSK’da Cumhurbaşkanı ve TBMM etkisinin azaltılmasını, yargı üyelerinin meslektaşları tarafından seçilmesini ve Adalet Bakanı’nın kuruldan çıkarılmasını önerdi.

Avrupa Konseyi’nin anayasal uzmanlık organı olan Venedik Komisyonu, Türkiye Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) yapısı ve üyelerinin seçim yöntemlerini değerlendiren kapsamlı bir raporu kabul etti.

Venedik Komisyonu  raporda, yargı bağımsızlığını güçlendirmek için kapsamlı reform önerilerinde bulundu. İşte raporda öne çıkan tavsiyeler:

MESLEKTAŞ SEÇİMİ SİSTEMİ ÖNERİSİ

Komisyon, hâkim ve savcıların, yargı sisteminin farklı seviyelerinde meslektaşları tarafından seçileceği bir sistemin kurulmasını öneriyor. Bu çerçevede, ilgili anayasal ve yasal düzenlemelerin değiştirilmesi gerektiği vurgulanıyor. Cumhurbaşkanı ve TBMM’nin yargısal üyeler açısından seçim sürecinden tamamen dışlanması gerektiği belirtiliyor. Ayrıca, üyelerin çeşitliliğinin cinsiyet, azınlıklar ve coğrafi dağılım açısından güvence altına alınması isteniyor.

DOĞAL ÜYELERİN HSK’DAN ÇIKARILMASI

Adalet Bakanı ve Adalet Bakanlığı Müsteşarının doğal üye statüsünde HSK’da yer almasının yargı bağımsızlığını zayıflattığı ifade edilerek, bu üyelerin HSK’dan çıkarılması öneriliyor.

YARGI DIŞI ÜYE SAYISININ ARTIRILMASI

HSK’nın yapısında değişiklik yapılması gerektiğine işaret eden Komisyon, yargı dışı üyelerin sayısının artırılmasını ve bu üyelerin TBMM tarafından seçilmesini öneriyor. Ancak yürütme ve yasama erkleriyle açık siyasi bağlantısı olan adayların sürece dahil edilmemesi gerektiği vurgulanıyor. Barolar Birliği ve üniversiteler gibi kurumların, TBMM seçimlerinden önce aday belirlemek üzere bir ön seçim mekanizması oluşturması gerektiği belirtiliyor.

GÖREV GÜVENCELERİ VE DİSİPLİN SÜREÇLERİ

HSK üyelerinin görev süreleri ve işlevsel dokunulmazlıklarının anayasal ve yasal düzeyde güvence altına alınması gerektiği ifade ediliyor. Disiplin ve görevden alma işlemlerinde objektif ve sınırlı gerekçeler belirlenmesi gerektiği, böylece güçlü koruma mekanizmalarının devreye sokulmasının önemine vurgu yapılıyor.

TARAFSIZ BİR HSK BAŞKANI ÖNERİSİ

Komisyon, HSK Başkanı’nın tarafsız bir figür olmasını öneriyor. Başkanın genel yetkilerinin sınırlandırılması ve özellikle hâkim ve savcıların denetimi ile soruşturulması yetkilerinin kaldırılması gerektiği belirtiliyor. Ayrıca, HSK üyelerine yönelik cezai ve disiplin soruşturmalarının da sınırlandırılması gerektiği ifade ediliyor.

HSK KARARLARINA YARGI DENETİ GETİRİLMELİ

HSK’nın tüm kararlarının yargı denetimine açık hale getirilmesi gerektiği öneriler arasında yer alıyor. Bu denetim mekanizmasının, yargı bağımsızlığını güçlendireceği belirtiliyor.

DAİRE YAPILARINDA REVİZYON GEREKİYOR

Her dairenin içinde hâkim ve savcı konularını ayrı ayrı ele alacak iki bölüm kurulması öneriliyor. Bu bölümlerin, ilgili kategorilerden çoğunluğu temsil etmesi gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca dairelerin tıkanıklık yaşamaması için tek sayıda üyeden oluşması ya da farklı mekanizmaların getirilmesi gerektiği ifade ediliyor.

ADALET BAKANLIĞI İLE HSK BAĞLANTISI KESİLMELİ

HSK ile Adalet Bakanlığı arasındaki bağın net bir şekilde ayrılması gerektiği belirtiliyor. Müfettişlerin görev yerlerinin belirlenmesi ve raportör hâkimlerin atanması gibi süreçlerin HSK’ya devredilmesi öneriliyor. Teftiş Kurulu’nun denetimi için tarafsız bir mekanizmanın oluşturulması gerektiği vurgulanıyor.


ANAYASA VE HSK KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK TALEBİ

Anayasanın 159. maddesindeki “denetleme” teriminin, hâkim ve savcılar üzerinde kontrol anlamı taşımayan bir ifadeyle değiştirilmesi gerektiği ifade ediliyor. Ayrıca HSK Kanunu’ndaki “uygunsuz” kelimesinin, bir hâkimin görevine son verilmesi ya da atanmasının yalnızca çok ciddi disiplin ihlalleri veya işlev görememe durumunda mümkün olabileceği şekilde düzenlenmesi gerektiği öneriliyor.

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published.

Previous Story

SADAT-Wagner kıyaslaması

Next Story

Babacan, Davutoğlu’nun ‘eş başkanlık’ önerisini kabul etmedi: Çift başlıklık olur

Latest from Blog

15 Temmuz’u niye konuş(a)muyoruz?

Sedat Bozkurt Türkiye siyasi tarihi darbeler tarihi gibidir. Süreci pek çok şeyde olduğu gibi Osmanlı’dan başlatırız bu darbe öykülerinde de… Buradaki sıkı tarihsel örnek Bâb-ı Âli Baskınıdır ama ondan öncesi de mevcuttur.

Erdoğan: Hâlâ FETÖ virüsünü bünyeden söküp atamadık

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara Gölbaşı’ndaki Özel Harekât Başkanlığı’nda katıldığı 15 Temmuz anmasında, “Önce 17-25 Aralık’ta, ardından 15 Temmuz’da hainleri bozguna uğrattık. Ancak hâlâ FETÖ virüsünü bünyeden söküp atamadık” dedi. “Devletine

New Jersey’de sel felaketi: Eyalette OHAL ilan edildi

ABD’nin New Jersey eyaletinde, şiddetli yağışlar sonucu oluşan seller nedeniyle olağanüstü hal ilan edildi.          NBC News’ün haberine göre, New Jersey Valisi Phil Murphy, eyaletin Plainfield bölgesinde bir aracın
Go toTop

Don't Miss

CHP Grubu Meclis’i terk etti

CHP Grubu, Hakim ve Savcılar Kurulu (HSK) üyelerinin belirleneceği seçimler

Venedik Komisyonu’nun HSK raporu: Türk yargısı bağımsız değil

Venedik Komisyonu, Avrupa Komisyonu Parlamenterler Meclisi İzleme Komitesi tarafından Türkiye